مقررات ساخت و ساز

كابل‌ها و سيم‌ها جزوي از زندگي بشر است و امروزه در هر جايي كه انسان باشد، حتما سيم‌ها و كابل‌ها هم هستند. در خانه‌ها، محل كار، فروشگاه‌ها و ... اين كابل‌ها علاه بر توليد روشنايي، تمامي برق مورد نياز سيستم‌هاي برقي را تامين مي‌كنند.

اما متاسفانه، يكي از عمده‌ترين علل آتش‌سوزي به خصوص در ايران، آتش‌گرفتن سيم و كابل برق در ساختمان‌ها است. اين آتش‌سوزي‌ها اغلب به دليل قديمي بدون كابل ها و سيستم كابل كشي، بي‌ احتياطي و سهل‌انگاري در ميزان و نحوه استفاده از كليد، پريز و چندراهي برقي اتفاق مي‌افتد و منجر به خسارات مالي و جاني فراواني مي‌شود.

عواملي كه باعث آتش‌سوزي برقي مي‌شود

عوامل مختلفي در بروز آتش‌سوزي سيم‌‌ها و كابل‌هاي برق در ساختمان‌ها نقش دارند:

• نصب نادرست سيم و كابل برق توسط افراد غير متخصص
• استفاده از سيم و كابل غير استاندارد و معيوب
• نصب لامپ با واتي كه بيشتر از حد مدار تغذيه آن و اتصالات مربوطه است.
• اتصال دستگاه هاي الكتريكي و الكترونيكي به پريز، بدون محافظ دستگاه‌ها
• سيم‌ كشي‌هاي قديمي ممكن است به علت خرابي و يا فرسايش، منجر به ايجاد تغييرات در دما و بروز حرارت شوند كه مي‌تواند عامل ايجاد حريق شود.
• تجمع كابل‌ها و عدم تهويه مناسب، موجب گرم شدن كابل‌ها و ايجاد آتش گرفتن آنها مي‌شود.
• سيم‌كشي ضعيف در قسمت‌هاي مختلف كه موجب نوسان بار الكتريكي، اتصال و حريق مي‌گردد.
• عبور كابل از جاهايي كه احتمال آسيب ديدن روكش كابل يا خود كابل وجود دارد.
• وجود اتصالات ناقص و وسايل برقي با عيوب در سيستم برق
• عبور كابل بدون محافظ كه باعث مي‌شود توسط حيوانات جويده يا پاره شود يا رطوبت كه به عنوان رساناي الكتريكي باعث ايجاد اتصالات شود.
• عدم خريد لوله برق و ساير تجهيزات حرفه‌اي براي كابل كشي ساختمان‌ها

آتش‌سوزي برقي در هر ساختماني، خسارات فراوان و عواقب خطرناكي به همراه دارد. از اين رو لازم است كه سيم كشي و كابل كشي را جدي بگيريد. نكات ايمني را در زمان نصب و استفاده از سيم و كابل برق رعايت كنيد و از تجهيزات استاندارد و با كيفيت و همچنين خدمات فني متخصص و صلاحيت‌دار بهره ببريد.

انواع سيم و كابل برق

• كابل افشان:

كابل افشان به كابلي مي‌گويند كه درون آن از مواد عايقي مثل پلي اتيلن و پلي يورتان استفاده شده است. به همين خاطر خاصيت ضد آتش دارد و در برخي محيط‌هاي خاص با مشخصاتي خاص استفاده مي‌شود.

• كابل كنترل:

از اين كابل براي كنترل و انتقال سيگنال در دستگاه‌هاي الكترونيكي، رباتيك و خودروها استفاده مي‌شود.

• كابل شبكه:

كابلي است كه براي انتقال داده‌ها و ارتباط در شبكه‌هاي كامپيوتري و اينترنتي استفاده مي‌شود.

• كابل خشك يا كابل زميني:

براي انتقال برق در ساختمان‌ها و محيط‌هاي خشك و همچنين جهت اتصال به سامانه‌هاي زميني به كار مي‌رود.

• كابل جوش:

از اين كابل براي اتصال دادن قطعات فلزي به يكديگر در فرآيند جوشكاري و تعميرات صنعتي مورد استفاده مي‌شود.

• كابل نسوز:

كابلي است كه با استفاده از مواد غيرقابل اشتعال و مقاوم در برابر حرارت بالا، در محيط‌هاي داراي خطر حريق كاربرد دارد.

• كابل شيلد دار:

كابل‌هاي شيلددار با پوشش فلزي به منظور محافظت از تداخل الكترومغناطيسي و الكتريكي موجود در محيط‌هاي الكترونيكي به كار مي‌رود.

• سيم خشك:

سيم خشك براي انتقال برق در محيط‌هاي خشك و با امكان نفوذ هوا به كار مي‌رود.

• سيم افشان:

سيمي است كه در برابر حريق مقاوم است و به دليل خاصيت ضد آتش در برخي محيط‌هاي خاص به كار مي‌رود. با توجه به نياز و محل استفاده، انتخاب مناسب‌ترين سيم و كابل براي جلوگيري از بروز حوادث حريق و خطرات ديگر بسيار مهم و ضروري است.

اقدامات لازم قبل و بعد از آتش سوزي منازل

آتش سوزي در هر جايي كه اتفتق بيوفتد خسارات جبران ‌ناپذير مالي و گاها جاني به همراه دارد. اما مي توانيد با انجام اقداماتي از بروز آن پيشگيري كرد. يا در صورت وقوع آتش سوزي، خسارات را تا حد ممكن كاهش داد. از جمله اقداماتي كه قبل و بعد از آتش سوزي مي توانيد انجام دهيد، به موارد زير اشاره شده است:

• نصب سيستم اطفاء حريق

نصب سيستم اطفاء حريق، يكي از اصلي‌ترين اقدامات پيشگيري در برابر آتش سوزي است. اين سيستم به دو صورت دستي و اتوماتيك عمل مي‌كند و مي‌تواند خسارات و خطرات ناشي از آتش سوزي را به حداقل برساند. اين سيستم‌ها تا زمان رسيدن نيروهاي آتش نشاني، باعث صرفه جويي در زمان شده و دست شما را براي اطفاء حريق (محدود) باز مي گذارند. از سيستم اطفاء حريق دستي مي توان به انواع كپسول‌هاي آتشنشاني اشاره كرد.

اما نوع اتوماتيك عملكرد متفاوتي دارد و به واسطه سنسور حساس به دود، در صورت بروز آتش سوزي، و به صورت خودكار فعال مي‌شود. زنگ خطر به صدا در آمده و با جلوگيري از پيشرفت و آسيب آتش، در نهايت موجب اطفا حريق مي‌شود. وجود يكي از سيستم‌هاي اطفاء حريق در هر ساختمان تجاري و مجتمع‌هاي مسكوني اجباري است.

• استفاده از تجهيزات ايمن براي برقكاري

اصلي‌ترين دليل آتش سوزي برقي، بروز اتصالات برقي سيم‌ها و كابل‌ها در ساختمان‌ها است. به خصوص در ساختمان‌هاي قديمي كه مستعد فرسايش و آسيبند. كابل‌هاي برق، سيم‌هاي مسي روكش‌دار هستند كه جريان الكتريكي از داخل آنها عبور مي‌كند. عبور جريان برق باعث ايجاد گرما مي‌شود. چنانچه به هر دليلي اين گرما بيش از حد استاندارد باشد يا در مسير جريان مانعي ايجاد شود، باعث ايجاد جرقه و آتش سوزي مي‌شود.

فرسايش كابل، آسيب روكش كابل، گرماي بيش از حد كابل‌ها و تهويه نامناسب بين كابل‌ها، نفوذ رطوبت به داخل روكش و برخورد با جريان رساناي برق، پارگي سيم و كابل در اثر خراش، ضربه، جويدگي و ... عواملي است كه در يك كابل‌كشي ايجاد آتش‌سوزي مي‌كند.

بنابراين عقل سليم حكم مي‌كند كه تا حد ممكن از كابل‌ها محافظت كنيم. اما چگونه؟

در گذشته‌هاي نچندان دور در پروژه‌هاي كابل كشي ساختمان‌ها و سازه‌ها، برخي از كابل‌ها را از داخل لوله‌هاي پلاستيكي به نام لوله خرطومي رد مي‌كردند و البته برخي از كابل‌ها در فضاي آزاد بي‌محافظ مي‌مانند. نمونه اين كابل‌هاي آزاد را حتما در حياط خانه‌ها، برخي پاركينگ‌ها و حتي تونل‌هاي قديمي ديده ايد. اين كابل هاي آزاد معمولا توسط حيواناتي مثل موش‌ها و پرنده‌ها (كفترچاهي، يا‌كريم، برخي پرندگان جونده از خانواده طوطيان، شاهين و ...) يا در اثر برخورد اجسام پاره شده و موجب بروز حادثه مي‌شدند. لوله هاي خرطومي هم به خاطر جنس پلاستيك نامرغوب بر اثر فرسايش، گرماي محيط يا خراش آسيب مي ديدند. از اين رو ايمني كابلها حفظ نميشد.

پيشرفت تكنولوژي باعث شد تا امروزه در صنعت برقكاريجهاني تحولاتي ايجاد شده و تجهيزات ايمني بسياري در بازار عرضه شود. انواع لوله برق، اتصالات برقي، نردبان كابل و سيني كابل جهت مديريت، نظم دادن به كابل‌ها، تهويه مناسب براي جلوگيري از گرم شدن كابلها در بازار تجهيزات برقي وجود دارد.

لوله برق كه بهترين نوع آن لوله‌هاي فولادي گالوانيزه PG و كاندوئيت است، براي عبور كابل از هر نقطه كه بخواهيد، بكار مي‌رود. بدنه فولادي لوله گالوانيزه برق مانع از برخورد آنها با هر آسيب محيطي خواهد بود. از اين رو به عنوان بهترين را پيشگيري آتش‌سوزي برقي به شمار مي‌آيند.

• برگزاري آموزش‌هاي آتش‌نشاني

 برگزاري دوره‌هاي آموزش‌ امداد و آتش‌نشاني به افراد خانواده و كاركنان، به كاهش خطرات آتش سوزي كمك مي‌كند. در آموزش‌هاي آتش‌نشاني بايد نحوه استفاده از اقدامات لازم بعد از آتش سوزي منازل را نيز فرا گرفت. اهميت اين موضوع باعث شده تا اين دوره‌ها به صورت رايگان در مدارس و ادارات و موسسات مختلف اجرا شود.

• فعاليت‌هاي اوليه

در صورت وقوع آتش سوزي، بايد بلافاصله به فعاليت‌هاي اوليه و خطرات توجه كرد. ابتدا كليه اتصالات برقي را خاموش و برق و حتي گاز را از كنتور اصلي قطع كنيد. سريعا با آتش نشاني و گروه‌هاي امدادي تماس بگيريد. و با كمك سيستم اطفاء حريق دستي تا رسيدن نيروهاي امدادي، از وسعت آتش سوزي جلوگيري كنيد.